14 Kasım Dünya Diyabet Günü nedeniyle Hastanemiz poliklinik girişinde vatandaşlarımızı bilgilendirmek amacıyla diyabet standı kuruldu. İç Hastalıkları Uzm. Dr. Haşim Erdinç Yeter tarafından diyabet ile ilgili eğitim verilerek beslenme, hareket ve diyetin önemi vurgulandı.
DİABETES MELLİTUS (ŞEKER HASTALIĞI)
Şeker hastalığı, vucutta insülin adı verilen hormonun eksikliği ya da etkisini gösterememesi nedeniyle organizmanın karbonhidrat (şeker), yağ ve proteinlerden yeterince yararlanamadığı, sürekli tıbbi bakım gerektiren, kronik bir metabolizma hastalığıdır.
Şeker hastalığı, hastalarda çeşitli organ yetmezliklerinin oluşmasına, sakatlıkların oluşmasına ve hatta hastanın ölümüne neden olması nedeni ile önemli bir hastalıktır. Şeker hastalığının önemli olmasının bir nedeni de tüm dünyada çok yaygın görülen bir hastalık olmasıdır.
Şeker Hastalarınıda Karşılaşılan En Sık Şikayetler
.1. Yorgunluk
2. Aaçlık hissi ve çok yeme
3. Çok idrara çıkma
4. Çok susama ve çok su içme
5. El ve ayaklarda yanma
6. Yara iyileşmesinde gecikme
A) ŞEKER HASTALIĞININ TANISI
Şeker hastalığı sinsi bir hastalıktır. Çoğu zaman her hangi bir şikayet oluşturmaz. Hastada şikayet oluşturduğunda ise genellikle hastalık ilerlemiş durumdadır. Bu neden ile şikayeti olan hastalar ve şikayeti olmasa bile aşağıdaki özelliklerden birisini bulunduran hastalar şeker hatalığı açısından tahlil edilmelidir.
Şeker Hastalığı Riski Yüksek Bireyler
1. 40 yaş üzeri kişiler
2. Kilolu kişiler
3. Birinci ve ikinci derece yakınlarında şeker hastalığı bulunan kişiler
4. Tansiyon yüksekliği bulunanlar
5. Kolesterol yüksekliği bulunanlar
6. Prediabet (toplumda gizli şeker denilen grup) olduğu saptananlar
7. Kalp, damar hastalığı olanlar ve/veya felç hastalığı olanlar
8. Sedanter yaşam süren veya fizik aktivitesi düşük olan kişiler
9. Doymuş yağlardan zengin ve posa miktarı düşük beslenme alışkanlıkları olanlar
Şeker hastalığının tanı için hastadan kan analizi yapılır. Bu kan analizi sonuçlarına göre:
- Açlık Kan Şekeri (8 saatten uzun süren açlık) 126 mg/dl ve üserinde ise
- Tokluk kan şekeri veya her hangi bir zamanda ölçülen kan şekeri 200 mg/dl üzerinde ise
- HbA1c (halk arasında 3 aylık şeker sonucu olarak bilinir) % 6,5 ve üzerinde ise
şeker hastalığı tanısı konur.
B) ŞEKER HASTALIĞININ VUCUDA OLUMSUZ ETKİLERİ
1. Göz : Bulanık görme ve ilerler ise körlük durumu
2. Böbrek: Böbrek yetmezliği ve ilerler ise rutin diyalize girme durumu
3. Sinirler: El ve ayakta yanma ve ilerler ise hissizlik durumu
4. Kalp damarları: Kalp krizi ve bunun neticesinde kalp yetmezliği veya ölüm
5. Beyin damarları: Felç kalma
6. Diyabetik ayak: Ayakların kesilmesi ve sakatlık durumu
C) ŞEKER HASTALIĞININ TEDAVİSİ
Şeker hastalığının tedavisindeki en önemli basamak eğitimdir. Hasta şeker hastalığının nasıl bir hastalık olduğunu, şeker hastasının nasıl beslenmesi gerektiğini, nasıl fiziksel aktivite yapması gerektiğini ve ilaçlarının ne olduğunu, nasıl kullanması gerektiğini ayrıntılı olarak bilmesi gerekmektedir. |
|
a) Beslenme
Beslenme programı kişiye özeldir. Bu sebeple diyetisyen tarafından kişiye özel bir beslenme programı oluşturulmalı ve bu programa mutlaka uyulmalıdır.
b) Fiziksel aktivite
Şeker hastaları için fiziksel aktivite çok önemlidir. Fiziksel aktivite ile vucuttaki insülinin etkinliği artmakta ve vucudun metabolizması daha iyi çalışmaktadır. Ama şeker hastalarına ağır fiziksel aktiviteler önerilmemektedir. Bu neden ile şeker hastaları için en iyi fiziksel aktivite yürüyüştür
c) İlaçlar
Şeker hastalığının tedavisinde, ağız yolu ile alınan ilaçlar ve/veya iğne şeklinde kullanlan insülin kalemleri kullanılmaktadır. Bu tedavilerin şekli, doktorlar tarafından hastalara yapılan analiz sonucunda hataların hastalık seviyesine göre belirlenmektedir. Şeker hastalığının tedavisi açısından hastalar aşağıdaki uyarılara mutlaka uymalıdırlar:
1. Şeker hastalığı kronik bir hastalıktır yani bir kişide şeker hastalığı varsa büyük oranda ömür boyu devam eder. Bu neden ile hastalar iyi oldum diyerek ilaçlarını doktordan habersiz bırakmamalıdır.
2. Her hastanın şeker tedavisi doktor tarafından o kişiye özel olarak ayarlanmaktadır. Bu neden ile başka şeker hastasının ilaçları kullanılmamalıdır.
3. Şeker hastalığı için kullanılan ilaçların bağımlılık etkisi (hastaların söylemi ile alışkanlık yapması) yoktur. Doğru olanda hastaların ilaçlarını sürekli ve düzgün bir şekilde kullanmasıdır. Bu neden ile hastaların ilaçları, vucudum alışmasın diye bırakması yanlıştır. Şeker hastaları kesinlikle doktorlarından habersiz ilaçlarını bırakmamalıdır.
4. Şeker hastalarının ilaçları, böbrekleri sağlam olan hastaların böbreklerine zarar vermez. Bu neden ile çevreden duyulan yanlış bilgiler ile şeker hastaları ilaçlarını bırakmamalıdır. Hatta böbreğe en çok zarar veren hastalık şeker hastalığıdır. Bu neden ile ilaçlar şeker hastalığını kontrol altına alarak böbrekleri korumaktadır.
5. Şeker hastaları doktorlara ilaç veya rapor bittiğinde değil mutlaka düzenli olarak 3-6 ayda bir kontrole gitmelidir. Kesinlikle doktordan habersiz beslenmesinde, fiziksel aktivitesinde ve ilaçlarında değişiklik yapmamalıdır.
6. Unutulmamalıdır ki şeker hastalığı sinsi bir hastalıktır. Hastalarda çok fazla bir şikayet oluşturmaz. Ama içten içe organların çalışmasını bozar. Bu neden ile ciddi organ yetmezliklerine ve sakatlıklara neden olabilir. Eğer hastalar beslenmesine, fiziksel aktivitesine, ilaçalarını kullanmaya dikkat eder ve düzenli doktor kontrollerine gider ise şeker hastalığı kontrol altına alınabilir. Ama hastalarda, şeker hastalığı büyük oranda geçmez. Bu şekilde hastalar şeker hastalığının olumsuz etkilerini görmeden hastalığı ile barışık bir şekilde yaşayabilirler
Dr. Haşim Erdinç YETER